Haqqımızda

---

✅Təbii bal anemiyanı
sağaldır,qanyaranmanı sürətləndirir.

✅Orqanizmə kənardan daxil olan qanyaradıcı qidaların içində birinci yeri bal tutur.

✅Qanı təmizləyir.

✅Bal qan dövranını nizamlayır, ziyanlı xolesterinin miqdarını aşağı salır və damarları elastik edir.

✅Bal ən güclü antibiotikdir.

✅Antibiotikin təsirindən bakteriyalar, kif göbələyi və mikroblar məhv olur. Balin mükəmməl tərkibi təmiz balın 4 əsr xarab olmadan qalmasına səbəb olur.

✅Bal ən güclü antioksidantdır.

✅Bal vitamin və mineral mənbəyidir. Tərkibində qlükoza, fruktoza, maqnezium, kalium, kalsium, dəmir, kükürd, fosfor, mis, yod, sink mineralları, B1, B2, C, B6, B5, B3 vitaminləri olduğundan, vitaminsizlik və mineral çatışmazlığı üçün ən yaxşı qidadir.✅Təbii bal anemiyanı
sağaldır,qanyaranmanı sürətləndirir.

✅Orqanizmə kənardan daxil olan qanyaradıcı qidaların içində birinci yeri bal tutur.

✅Qanı təmizləyir.

✅Bal qan dövranını nizamlayır, ziyanlı xolesterinin miqdarını aşağı salır və damarları elastik edir.

✅Bal ən güclü antibiotikdir.

✅Antibiotikin təsirindən bakteriyalar, kif göbələyi və mikroblar məhv olur. Balin mükəmməl tərkibi təmiz balın 4 əsr xarab olmadan qalmasına səbəb olur.

✅Bal ən güclü antioksidantdır.

✅Bal vitamin və mineral mənbəyidir. Tərkibində qlükoza, fruktoza, maqnezium, kalium, kalsium, dəmir, kükürd, fosfor, mis, yod, sink mineralları, B1, B2, C, B6, B5, B3 vitaminləri olduğundan, vitaminsizlik və mineral çatışmazlığı üçün ən yaxşı qidadir.

• 1ooo dərdin dərmanı Adlanan @Ovala__balı  bütün xəstəliklərin dərmanı adlanır, arılar  @Ovala__balı'nı  bizim bildiyimiz və bilmədiyimiz bitkilərdən  1ooo əziyyətnən toplayıb bal ramkasına daxil edirlər ,indiyə kimi Allahdan başqa heç kəs  arıların ramkanın üzərində necə işlədiyini hələdə bilmirlər, arılara sevgi göstərmək  onların içində  işləmək özü də bir zövqdür çox təssüf ki , bu zövqü yaşamağ üçün arının qəzəbinə də dözəsən‼️
  Biz əziyyət çəkib ,zövq alıb ,arının  qəzəbinə dözüb ,arıların qoluquna qalıb qışda soyuğdan ölməsinlər deyə soyuqdan qoruyub ,bal  süzürük və bu balı (arı və arıçı zəhmətini) mən sizə təklif edirəm: Sifariş üçün əlaqə 7/24  @Ovala__balı
  Tel☎️:055-499-00-60 

• Ovala balı 🍯 öz keyfiyyətinə görə təkrar olunmaz təbii məhsuldur. Təbiətin bizə bəxş etdiyi bütün dərmanlar içərisində bal ən yüksək yerlərdən birində durur. Onda qanı təzələyən, əsəbləri sakitləşdirən və yeni həyat verən bütün vitaminlər var.
  
  @Ovalabalı şirin ətirli maddə olub, arılar tərəfindən çiçəklərin nektarından və ya canlı bitkilərin digər şirələrindən hazırlanır.
  
  Bundan başqa, çox vaxt payızda bitkilərin (bir qayda olaraq palıdda, cökədə, iynəyarpaqlı ağaclarda) şirin maye əmələ gəlir. Onlar pad (yarpaq şirəsi) adı ilə məlumdur və arılar onlardan pad balı hazırlayır ki, heç də çiçəklərdən alınan baldan geri qalmır.
  
  @OvalaBalda insan orqanizminə lazım olan 300-dən çox maddə aşkar edilmişdir.
  
  Təzə bal özüllü, şəffaf maye olub, tədricən qatılaşır,    kristallaşır və bərkiyir.
  
  Təmiz bal nə qədər ki, arı şanındadır və arı yeşiyində 20-30 ºC-də saxlanılır, həmişə maye halında olur.
  
  Nəmliyi 20 %-dən çox olan bal təbii olmayan maye halındadır. Belə bal onu ağzı açıq arı şanından ayrılıqda alınır (yetişməmiş bal). Turşumuş və ya saxta bal daha çox maye halında olur.
  
  @OvalaBalın qatılığı da onun yüksək keyfiyyətinin əhəmiyyətli əlamətidir. Yaxşı balın xüsusi çəkisi 1,420-dən 1,440-a qədər olur. 1 litr balın çəkisi 1,420 kq olur. Mənfi 36ºC-də bal donur və onun həcmi 10 % azalır, qızdırdıqda isə genişlənir. Məsələn, 25ºC-də onun həcmi 5 % artır.
  
  Kristallaşmış balı maye hala keçirərkən elə etmək lazımdır ki, o, 40 ºC-dən yuxarı qızmasın. Əks halda onun müalicəvi xassəsi itir.
  
  Nektarda olan boyaq maddələrindən (karotin, ksantofill, flotofilə bənzər maddələr və s.) asılı olaraq balın rəngi su kimi şəffafdan, açıq-sarımtıl, limonu-sarı, qızılı-sarı, tünd-sarı, qəhvəyi-yaşıl və qara rəngə qədər rənglərə malik olur. Çiçək ballarının əsas rəngi sarı, sonra açıq-qəhvəyi, az-az hallarda tünd-qəhvəyi, sonuncu yaşılımtıl çalarla olur. Yağıotu balı demək olar ki, ağ, xəşəmbul balı sarı, xardal balı qəhvəyi, noxud balı tünd qırmızı olur.
  
  Ayrı-ayrı bal növləri təkcə rəngləri ilə yox, həm də ətirləri ilə fərqlənirlər. Balın ətiri onda xarakterik uçucu ətirli maddələrin olması ilə müəyyən edilir. Çox vaxt ətirinə görə balın mənşəyini və keyfiyyətini müəyyən etmək olur. Bəzi bal növləri isə (şabalıd, raps balı) olduqca az ətirə malikdirlər.
  
  Pad balında və şəkər siropu ilə qidalandırılmış arının balında üzvi uçucu maddələr və ətirlər olmur.
  
  Bal ətraf mühitin iyini tez və asanlıqla udur. Odur ki, onu hər hansı spesfik iyə malik məhsulların saxlandığı qabda, həmçinin kəskin iyli məhsulların (balıq, pendir, şoraba və s.) yanında saxlamaq olmaz.
  
  Tərkibində fruktoza çox olan bal ən şirin dada malikdir.
  
  Balı metal qabda saxladıqda o, metal tamı ala bilər. Xarab olmağa başlayan (turşuyan) bal xoşagəlməz tama malik olur.
  
  Balın kimyəvi analizi göstərir ki, o, müxtəlif komponentlərin mürəkkəb qarışığıdır. Onda şəkər, su, dekstrin, zülal maddələr, zülal olmayan azotlu maddələr, fermentlər, üzvi turşular, mineral maddələr, müxtəlif vitaminlər (B2, B6, H, K, C, E, PP və s.) var.
  
  Balın əsas tərkibi qlükoza və fruktozadır. Bu əsas maddələrin balda miqdarı balın növündən asılı olaraq müxtəlifdir. Karbohidratlarla yanaşı balın tərkibinə bir sıra fermentlər – invertaza, amilaza, diastaza, katalaza, qlikogenaza və s. daxildir. Fermentlər xüsusi kimyəvi maddələr olub, hətta az miq-darlarında belə orqanizmdə maddələr mübadiləsini əsaslı şəkildə sürətləndirir. Həm də hər bir ferment müəyyən maddəyə və ya maddələr qrupuna təsir edir (oxşar kimyəvi tərkibə malik olan maddələrə).
  
  Məlumdur ki, balda olan invertaza fermenti çuğundur və qamış şəkərini (disaxaridləri) qlükoza və fruktozaya çevirir.
  
  Balın diastaza fermenti nişastanı (mürəkkəb karbohidrat) daha sadə şəkərə – disaxaridlərə çevirir.
  
  Balın tərkibinə daxil olan mineral maddələr – kalsium, maqnezium, natrium, dəmir, kükürd, yod, xlor, fosfor və bəzən də radiumun duzlarıdır. Qeyd etmək istərdik ki, balda əksər mineral maddələrin miqdarı insanların qanında olduğu  miqdara yaxındır. Qeyd olunan elementlərin hər biri orqanizm üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Məsələn, kalsium smük toxumasının tərkibinə, dəmir qanın hemoqlabinin, maqnezium fermentlərin tərkibinə daxildir və s.
  
  Balda bir sıra mikroelementlər də var: manqan, silisium, alüminium, bor, xrom, mis, barium, nikel, qurğuşun, qalay, sink, osmium və s.
  
  Insan orqanizmində mikroelementlər olduqca az miqdarda olsalar da insan orqanizminin bir çox sistemlərinin normal fəaliyyətində onların əvəzsiz rolu var. Məsələn, mis normal qan əmələ gəlmədə iştirak edir və onun qidada çatışmazlığı nəticəsində qan azlığı yaranır. Qalxanabənzər vəzinin normal inkişafı üçün isə yod tələb olunur.
  
  Qeyd olunanlarla yanaşı balda çoxlu üzvi turşular (alma, çaxır, limon, süd, turşəng turşuları) və bir sıra vitaminlər var.
  
  Orqanizmdə vitaminlərin rolu çox böyükdür. Onlar bütün mübadilə proseslərini normalaşdırır. Qida hər hansı vitamin çatışmadıqda və ya olmadıqda maddələr mübadiləsi pozulur ki, bu da uyğun orqanın işinə təsir edir. Məsələn, B2 vitamini zülalların, piylərin və karbohidratların normal mübadiləsi üçün lazımdır və görməni yaxşılaşdırır. B6 vitaminin çatışmazlığı əzələ zəifliyinə səbəb olur, qıcıqlanmanı yüksəldir. H vitamini isə piy mübadiləsini stabilləşdirir və qara ciyərdə artıq miq-darda piy əmələ gəlməsinin qarşısını alaraq onu müdafiə edir. Orqanizmdə müxtəlif biokimyəvi proseslərin getməsini yaxşılaşdırması və tənzimlənməsi C vitaminindən çox asılıdır. O çatışmadıqda diş ətinin xəstəliyi olan sinqa baş verir.
  
  Qeyd etmək lazımdır ki, bal orqanizm tərəfindən 100 % mənimsənilə bilən yeganə qidadır. Məsələn, ət 95 %, ağ çörək 96 %, süd 91 % mənimsənilir.
  
  Digər şəkərlərə nisbətən bal çox böyük üstünlüklərə malikdir:
  
  - O, qida həzmi traktının selikli təbəqəsini qıcıqlandırmır.
  
  - Orqanizm tərəfindən asan və sürətlə həzm olunur.
  
  - Lazımi enerjini tez ayırır.
  
  - Aktiv həyat tərzi ilə məşğul olan insanlara tezliklə gücünü bərpa etmə imkanı verir.
  
  - Digər şəkərlərin hamısına nəzərən böyrəklər tərəfindən asan buraxılır.
  
  - Orqanizmə sakitləşdirici (sedativ) təsir edir.
  
  - Asan tapılan və nisbətən baha olmayan məhsuldur.
  
  Balın terapevtik (müalicəvi) effekti ümumi şəkildə aşağıdakı kimidir:
  
  - Xəstəliklərə qarşı orqanizmin dözümlü olmasının artması (ümmunobioloji effekt).
  
  - Mikroba qarşı təsir (bakterisid effekt).
  
  - Iltihaba qarşı.
  
  - Bəlğəm gətirici və öskürəyə qarşı.
  
  - Allergiyaya qarşı.
  
  - Ağrı kəsici.
  
  - Bərpaedici.
  
  Amerika həkimi Carvis qeyd edir ki, xalq müşahidələrinə görə 16 yaşına qədər daima bal istifadə edən adamlar nadir halda soyuqlayır, çox nadir hallarda yuxusuz və ya ağız boşluğunun xəstəlikləri baş verir.
  
  Bal əsasən bir növ bitkidən yığıldıqda hansı bitkinin çiçəklərindən arı yığıbsa o çiçəyin adına uyğun olaraq da bal adlanır. Eyni zamanda çoxlu sayda bitkilərdən arının yaratdığı bal onun yığıldığı yerin adı ilə – meşə, səhra, çəmənlik, dağ və s. balı adlanır.
  
  Bəzi geniş yayılmış bal növləri aşağıdakı kimidir.
  
  Akasiya balı ən yaxşı bal növlərinə aiddir. Təzə və yenicə çəkilmiş, şüşə qaba tökülmüş bal şəffafdır, ləng və xırda dənəcikli kristallar şəklində kristallaşır və bundan sonra ağ (süd rəngində) olur. Tərkibində 40 % fruktoza və 36 % qlükoza olur. pH-ı 4,0-dür. Kifayət qədər mikrob əleyhinə, bakterialara, göbələklərə qarşı təsirə malikdir. Ümumi gücləndirici vasitədir. Yuxusuzluq, mədə-bağırsaq, öd kisəsi və böyrək xəstəlikləri zamanı istifadə olunur.
  
  Cökə balı daha çox keyfiyyətli balların siyahısına aiddir və ən çox istifadə olunan növlərdəndir. Xoşa gələn cökə ətrinə, şirin tama, zəif sarı rəngə malikdir. Tez və xırda kristallar şəklində kristallaşır. Tərkibində 39 % fruktoza və 36 % qlükoza var. pH-ı 3,7-dir. Qüvvətli qidalandırıcı və müalicəvi təsirə malikdir. Başlıca olaraq qrammənfi və qrammüsbət mikroorqanizmlərə, həmçinin, göbələklərə və bakteriyalara qarşı təsirə malikdir. Tərkibində mikrob əleyhinə uçucu və uçucu olmayan maddələr var. Bəlğəm gətirici, iltihab əleyhinə təsirə malikdir. Angina, zökəm, larengit, bronxit, traxeit, bronxial astma xəstəliklərini müalicəsi zamanı istifadə olunur. Ürəyi qüvvətləndirici vasitə kimi, mədə-bağırsaq traktının iltihabı zamanı, böyrək və öd kisəsi xəstəlikləri zamanı istifadə olunur. Irinli yaralar və yanıqlar zamanı yaxşı yerli təsirə malikdir.
  
  Şabalıd balı tünd rənglidir, şabalıd çiçəyinin zəif ətrinə malikdir və acı təhər dadı var. Ləng kristallaşır. pH-ı 3-dür. Qrammənfi və qrammüsbət bakteriyalara qarşı antimikrob xassəsinə malikdir. Mədə-bağırsaq və böyrək xəstəlikləri zamanı istifadəsi təklif olunur.
  
  Xardal balı maye halda olduqda qızılı-sarı rəngdə olur, sonra krem çaları alır. Xırda kristallarla kristallaşır. pH-ı 3,5-dir. Xoşa gələn ətirə və şirin tama malikdir. Yaxşı qidalandırıcı və müalicəvi xassəyə malikdir və nəfəs sistemi xəstəlikləri zamanı istifadəsi təklif olunur.
  
  Xəşəmbul balı yüksək dad keyfiyyətlərinə malikdir. O, açıq-kəhraba rəngində yaşılı çalarlara malik ağ rəngə qədər rəngdə olur. Spesifik dada və bəzən də zəif acılığa və spesfik ətirə malikdir. Tərkibində 39 % fruktoza və 36 % qlükoza var.
  
  Səhra (düzənlik) balı rəngsizdən narıncı-sarıya qədər rəngə malik olur. Tez kristallaşır, xoşagələn ətirə və şirin tama malikdir.
  
  Çəmənlik balı çəmənlik çiçəklərinin nektarından arının hazırladığı baldır. O, açıq sarıdan tünd sarıya qədər rəngə, xoşagələn ətirə və şirin dada malikdir. pH-ı 3,5-dir. Yüksək qidalandırıcı və müalicəvi keyfiyyətlərə malikdir.
  
  Günəbaxan çiçəyinin balı qızılı sarı rəngə malikdir. Xırda kristallar şəklində kristallaşır, dadı şirindir, qeyri-müəyyən ətirə malikdir. pH-ı 3,5-dir. Yaxşı qidalandırıcı və müalicəvi əhəmiyyətə malikdir.
  
  Meyvə balı çiçəklənən meyvələrin çiçəklərinin nektarından arının hazırladığı baldır. O, təzə halda sarı-qırmızı çalarlara malik, şəffaf mayedir. Kristallaşmadan sonra açıq-sarı rəngə malik olur. Xoşa gələn ətirə və şirin dada malikdir. Tərkibində 45 % fruktoza və 31 % qlükoza var. Kristalları xırda dənəciklidir. pH-ı 3,5-dir.
  
  Raps balı sürətlə iri kristallar şəklində, hətta şanın yuvalarında da kristallaşır. Bu bal acı təhər dada və xardal ətrinə malikdir. Yaxşı qidalandırıcı və müalicəvi xassəyə malikdir.
  
  Tütün balı tütün çiçəklərinin nektarından arının hazırladığı bal olub, tünd qəhvəyi rəngdədir, ləng kristallaşır, acı təhər dada malikdir. Arılar üçün yaxşı qidadır. pH-ı 3-dür. Qidalılıq və müalicəvi xassələri kifayət qədər öyrənilməyib.
  
  Nanə balı nanə ətrinə və şirin dada malikdir. Açıq sarı rəngli, kiçik kristallar şəklində kristallaşır. O, çoxlu miqdarda C vitamininə malikdir. Bu bal öd qovucu, sakitləşdirici, ağrı kəsici, qaz qovucu və antiseptik xassələrə malikdir.
  
  Məlumdur ki, bəzi insanlar asan yolla pul qazanmaq üçün saxta bal hazırlayıb satırlar. Bu xoşagəlməz əməl təkcə pis vərdiş deyil, eyni zamanda insanların, o cümlədən də bu balı satanların özləri də bilmədən balalarının, qohumlarının və dostlarının da sağlamlığına mənfi təsir edir. Amma, hər halda belə hallar mövcuddursa balın təbii olub, olmadığını yoxlamaq ehtiyacı var.
  
  Balın qatılığı əsasən onda olan karbohidratların miqdarından və onun yetişməsindən asılıdır. Balın yetişməsi bir sıra biokimyəvi çevrilmələrlə müşayət olunur ki, onların da əsasını saxarozanın fermentativ hidrolizi və suyun kənarlaşdırılması təşkil edir. Həmçinin, balın yetişməsi təkcə onun qida və dad xassələrini yox, həm də müalicəvi xassəsini müəyyən edir.
  
  Müəyyən olunmuş normalara əsasən qida məqsədi üçün nəzərdə tutulmuş balın keyfiyyəti aşağıdakı tələblərə uyğun olmalıdır:
  
  - Suyun miqdarı  21 %-dən çox olmamalıdır;
  
  - Susuz maddəyə hesablanmaqla bərpa olunan saxarozaların miqdarı 79 %-dən az olmalıdır;
  
  - Susuz maddəyə hesablanmaqla saxarozanın miqdarı 7 %-dən çox olmamalıdır;
  
  - Balın susuz maddəsinin 1 qramında diastoz ədədi 5 Qote vahidindən az olmamalıdır;
  
  - 1 kq balda qalayın miqdarı 0,1 qramdan çox olmamalıdır.
  
  Təbii balda ətir təbidir, xoşagələndir, əlavə iyə malik deyil. Dadı şirin, xoşagələndir, əlavə dada malik deyil.
  
  Qıcqırma əlamətləri yolverilməzdir (balın səthində və daxilində köpüklənmə, qaz ayrılması, spesifik iyin və pis tamın olması).
  
  Bal qıcqırdıqda təkcə dad xassələrini yox, həm də qidalılıq xassələrini itirir.
  
  Oksimetil furfurol ilə reaksiyası mənfi olmalıdır.
  
  Balın kristallaşması təbii prosesdir. Bal kristallaşdıqda rəngini dəyişir.
  
  Bəzi hallarda balı saxladıqda iki təbəqə müşahidə olunur – aşağıda kristallaşmış, yuxarıda isə meyvə şirəsinə bənzər təbəqə. Bu da balın yetişməməsini və tərkibində suyun çox olmasını göstərir.
  
  Əgər bal yapışırsa, demək hələ tam yetişməyib. Belə bal uzun müddət saxlanmaq üçün yaramır.
  
  Saxta bal təbii baldan fərqli olaraq iyə malik deyil. Saxta bala müxtəlif məhsullar qatıla bilər: qamış şəkəri, kartof, qarğıdalı şirələri, un, təbaşir, ağac ovuntusu və s.
  
  Balın saxta olmasını yoxlamaq üçün aşağıdakıları etmək olar. Sınaq şüşəsinə və ya bankaya bal nümunəsi yerləşdirilir və distillə suyu əlavə edilir. Bal həll olur, ona əlavə olunmuş yad əlavələr ya dibdə qalır, ya da üzə çıxır.
  
  Bala un və nişasta əlavə olunmasında şübhələndikdə distillə suyu ilə durulaşdırılmış bala yodun spirtdə məhlulundan bir neçə damcı tökülür. Əgər un və nişasta qatılıbsa məhlul göy rəngə boyanır.
  
  Bala təbaşir qatılıb, qatılmamasını yoxlamaq üçün sınaq şüşəsinə tökülmüş balın distillə suyunda məhluluna bir neçə damcı hər hansı turşu və ya sirkə turşusu tökülür. Karbon qazı ayrılması hesabına qaynama baş verir.
  
  Içərisində tam şəkərləşməmiş nişasta (patoka) olan balın xarici görünüşü, yapışqanlığı və kristallaşmanın olmaması ilə asan təyin etmək olar.
  
  Aşağıdakı üsul ilə də bu təyini etmək olar: 2-3 hissə distillə suyunda həll edilmiş bir hissə bal üzərinə həmin həcmin dördə biri qədər 96 %-li spirt əlavə edilir və çalxalanır. Ağ süd rəngində məhlul əmələ gəlir. Saxladıqda isə şəffaf, yarım maye, yapışqanlı kütlə (dekstrin) çökür. Tam şəkərləşməmiş nişasta olmadıqda isə məhlul şəffaf qalır. Yalnız bal və spirt təbəqələrinin toqquşduqları sərhəddə çox çətin həll olan bulanıq yaranır ki, o da çalxalanma zamanı yox olur.
  
  Adi şəkər şirəsi əlavə olunması aşağıdakı kimi aşkarlanır: balın suda 5-10 %-li məhluluna gümüş-nitrat məhlulu əlavə olunur. Əgər balda şəkər şirəsi varsa, ağ gümüş xlorid çöküntüsü əmələ gəlir. Əgər bal təmizdirsə onda çöküntü əmələ gəlmir.Arı balı öz keyfiyyətinə görə təkrar olunmaz təbii məhsuldur. Təbiətin bizə bəxş etdiyi bütün dərmanlar içərisində bal ən yüksək yerlərdən birində durur. Onda qanı təzələyən, əsəbləri sakitləşdirən və yeni həyat verən bütün vitaminlər var.
  
  Arı balı şirin ətirli maddə olub, arılar tərəfindən çiçəklərin nektarından və ya canlı bitkilərin digər şirələrindən hazırlanır.
  
  Bundan başqa, çox vaxt payızda bitkilərin (bir qayda olaraq palıdda, cökədə, iynəyarpaqlı ağaclarda) şirin maye əmələ gəlir. Onlar pad (yarpaq şirəsi) adı ilə məlumdur və arılar onlardan pad balı hazırlayır ki, heç də çiçəklərdən alınan baldan geri qalmır.
  
  Balda insan orqanizminə lazım olan 300-dən çox maddə aşkar edilmişdir.
  
  Təzə bal özüllü, şəffaf maye olub, tədricən qatılaşır,    kristallaşır və bərkiyir.
  
  Təmiz bal nə qədər ki, arı şanındadır və arı yeşiyində 20-30 ºC-də saxlanılır, həmişə maye halında olur.
  
  Nəmliyi 20 %-dən çox olan bal təbii olmayan maye halındadır. Belə bal onu ağzı açıq arı şanından ayrılıqda alınır (yetişməmiş bal). Turşumuş və ya saxta bal daha çox maye halında olur.
  
  Balın qatılığı da onun yüksək keyfiyyətinin əhəmiyyətli əlamətidir. Yaxşı balın xüsusi çəkisi 1,420-dən 1,440-a qədər olur. 1 litr balın çəkisi 1,420 kq olur. Mənfi 36ºC-də bal donur və onun həcmi 10 % azalır, qızdırdıqda isə genişlənir. Məsələn, 25ºC-də onun həcmi 5 % artır.
  
  Kristallaşmış balı maye hala keçirərkən elə etmək lazımdır ki, o, 40 ºC-dən yuxarı qızmasın. Əks halda onun müalicəvi xassəsi itir.
  
  Nektarda olan boyaq maddələrindən (karotin, ksantofill, flotofilə bənzər maddələr və s.) asılı olaraq balın rəngi su kimi şəffafdan, açıq-sarımtıl, limonu-sarı, qızılı-sarı, tünd-sarı, qəhvəyi-yaşıl və qara rəngə qədər rənglərə malik olur. Çiçək ballarının əsas rəngi sarı, sonra açıq-qəhvəyi, az-az hallarda tünd-qəhvəyi, sonuncu yaşılımtıl çalarla olur. Yağıotu balı demək olar ki, ağ, xəşəmbul balı sarı, xardal balı qəhvəyi, noxud balı tünd qırmızı olur.
  
  Ayrı-ayrı bal növləri təkcə rəngləri ilə yox, həm də ətirləri ilə fərqlənirlər. Balın ətiri onda xarakterik uçucu ətirli maddələrin olması ilə müəyyən edilir. Çox vaxt ətirinə görə balın mənşəyini və keyfiyyətini müəyyən etmək olur. Bəzi bal növləri isə (şabalıd, raps balı) olduqca az ətirə malikdirlər.
  
  Pad balında və şəkər siropu ilə qidalandırılmış arının balında üzvi uçucu maddələr və ətirlər olmur.
  
  Bal ətraf mühitin iyini tez və asanlıqla udur. Odur ki, onu hər hansı spesfik iyə malik məhsulların saxlandığı qabda, həmçinin kəskin iyli məhsulların (balıq, pendir, şoraba və s.) yanında saxlamaq olmaz.
  
  Tərkibində fruktoza çox olan bal ən şirin dada malikdir.
  
  Balı metal qabda saxladıqda o, metal tamı ala bilər. Xarab olmağa başlayan (turşuyan) bal xoşagəlməz tama malik olur.
  
  Balın kimyəvi analizi göstərir ki, o, müxtəlif komponentlərin mürəkkəb qarışığıdır. Onda şəkər, su, dekstrin, zülal maddələr, zülal olmayan azotlu maddələr, fermentlər, üzvi turşular, mineral maddələr, müxtəlif vitaminlər (B2, B6, H, K, C, E, PP və s.) var.
  
  Balın əsas tərkibi qlükoza və fruktozadır. Bu əsas maddələrin balda miqdarı balın növündən asılı olaraq müxtəlifdir. Karbohidratlarla yanaşı balın tərkibinə bir sıra fermentlər – invertaza, amilaza, diastaza, katalaza, qlikogenaza və s. daxildir. Fermentlər xüsusi kimyəvi maddələr olub, hətta az miq-darlarında belə orqanizmdə maddələr mübadiləsini əsaslı şəkildə sürətləndirir. Həm də hər bir ferment müəyyən maddəyə və ya maddələr qrupuna təsir edir (oxşar kimyəvi tərkibə malik olan maddələrə).
  
  Məlumdur ki, balda olan invertaza fermenti çuğundur və qamış şəkərini (disaxaridləri) qlükoza və fruktozaya çevirir.
  
  Balın diastaza fermenti nişastanı (mürəkkəb karbohidrat) daha sadə şəkərə – disaxaridlərə çevirir.
  
  Balın tərkibinə daxil olan mineral maddələr – kalsium, maqnezium, natrium, dəmir, kükürd, yod, xlor, fosfor və bəzən də radiumun duzlarıdır. Qeyd etmək istərdik ki, balda əksər mineral maddələrin miqdarı insanların qanında olduğu  miqdara yaxındır. Qeyd olunan elementlərin hər biri orqanizm üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Məsələn, kalsium smük toxumasının tərkibinə, dəmir qanın hemoqlabinin, maqnezium fermentlərin tərkibinə daxildir və s.
  
  Balda bir sıra mikroelementlər də var: manqan, silisium, alüminium, bor, xrom, mis, barium, nikel, qurğuşun, qalay, sink, osmium və s.
  
  Insan orqanizmində mikroelementlər olduqca az miqdarda olsalar da insan orqanizminin bir çox sistemlərinin normal fəaliyyətində onların əvəzsiz rolu var. Məsələn, mis normal qan əmələ gəlmədə iştirak edir və onun qidada çatışmazlığı nəticəsində qan azlığı yaranır. Qalxanabənzər vəzinin normal inkişafı üçün isə yod tələb olunur.
  
  Qeyd olunanlarla yanaşı balda çoxlu üzvi turşular (alma, çaxır, limon, süd, turşəng turşuları) və bir sıra vitaminlər var.
  
  Orqanizmdə vitaminlərin rolu çox böyükdür. Onlar bütün mübadilə proseslərini normalaşdırır. Qida hər hansı vitamin çatışmadıqda və ya olmadıqda maddələr mübadiləsi pozulur ki, bu da uyğun orqanın işinə təsir edir. Məsələn, B2 vitamini zülalların, piylərin və karbohidratların normal mübadiləsi üçün lazımdır və görməni yaxşılaşdırır. B6 vitaminin çatışmazlığı əzələ zəifliyinə səbəb olur, qıcıqlanmanı yüksəldir. H vitamini isə piy mübadiləsini stabilləşdirir və qara ciyərdə artıq miq-darda piy əmələ gəlməsinin qarşısını alaraq onu müdafiə edir. Orqanizmdə müxtəlif biokimyəvi proseslərin getməsini yaxşılaşdırması və tənzimlənməsi C vitaminindən çox asılıdır. O çatışmadıqda diş ətinin xəstəliyi olan sinqa baş verir.
  
  Qeyd etmək lazımdır ki, bal orqanizm tərəfindən 100 % mənimsənilə bilən yeganə qidadır. Məsələn, ət 95 %, ağ çörək 96 %, süd 91 % mənimsənilir.
  
  Digər şəkərlərə nisbətən bal çox böyük üstünlüklərə malikdir:
  
  - O, qida həzmi traktının selikli təbəqəsini qıcıqlandırmır.
  
  - Orqanizm tərəfindən asan və sürətlə həzm olunur.
  
  - Lazımi enerjini tez ayırır.
  
  - Aktiv həyat tərzi ilə məşğul olan insanlara tezliklə gücünü bərpa etmə imkanı verir.
  
  - Digər şəkərlərin hamısına nəzərən böyrəklər tərəfindən asan buraxılır.
  
  - Orqanizmə sakitləşdirici (sedativ) təsir edir.
  
  - Asan tapılan və nisbətən baha olmayan məhsuldur.
  
  Balın terapevtik (müalicəvi) effekti ümumi şəkildə aşağıdakı kimidir:
  
  - Xəstəliklərə qarşı orqanizmin dözümlü olmasının artması (ümmunobioloji effekt).
  
  - Mikroba qarşı təsir (bakterisid effekt).
  
  - Iltihaba qarşı.
  
  - Bəlğəm gətirici və öskürəyə qarşı.
  
  - Allergiyaya qarşı.
  
  - Ağrı kəsici.
  
  - Bərpaedici.
  
  Amerika həkimi Carvis qeyd edir ki, xalq müşahidələrinə görə 16 yaşına qədər daima bal istifadə edən adamlar nadir halda soyuqlayır, çox nadir hallarda yuxusuz və ya ağız boşluğunun xəstəlikləri baş verir.
  
  Bal əsasən bir növ bitkidən yığıldıqda hansı bitkinin çiçəklərindən arı yığıbsa o çiçəyin adına uyğun olaraq da bal adlanır. Eyni zamanda çoxlu sayda bitkilərdən arının yaratdığı bal onun yığıldığı yerin adı ilə – meşə, səhra, çəmənlik, dağ və s. balı adlanır.
  
  Bəzi geniş yayılmış bal növləri aşağıdakı kimidir.
  
  Akasiya balı ən yaxşı bal növlərinə aiddir. Təzə və yenicə çəkilmiş, şüşə qaba tökülmüş bal şəffafdır, ləng və xırda dənəcikli kristallar şəklində kristallaşır və bundan sonra ağ (süd rəngində) olur. Tərkibində 40 % fruktoza və 36 % qlükoza olur. pH-ı 4,0-dür. Kifayət qədər mikrob əleyhinə, bakterialara, göbələklərə qarşı təsirə malikdir. Ümumi gücləndirici vasitədir. Yuxusuzluq, mədə-bağırsaq, öd kisəsi və böyrək xəstəlikləri zamanı istifadə olunur.
  
  Cökə balı daha çox keyfiyyətli balların siyahısına aiddir və ən çox istifadə olunan növlərdəndir. Xoşa gələn cökə ətrinə, şirin tama, zəif sarı rəngə malikdir. Tez və xırda kristallar şəklində kristallaşır. Tərkibində 39 % fruktoza və 36 % qlükoza var. pH-ı 3,7-dir. Qüvvətli qidalandırıcı və müalicəvi təsirə malikdir. Başlıca olaraq qrammənfi və qrammüsbət mikroorqanizmlərə, həmçinin, göbələklərə və bakteriyalara qarşı təsirə malikdir. Tərkibində mikrob əleyhinə uçucu və uçucu olmayan maddələr var. Bəlğəm gətirici, iltihab əleyhinə təsirə malikdir. Angina, zökəm, larengit, bronxit, traxeit, bronxial astma xəstəliklərini müalicəsi zamanı istifadə olunur. Ürəyi qüvvətləndirici vasitə kimi, mədə-bağırsaq traktının iltihabı zamanı, böyrək və öd kisəsi xəstəlikləri zamanı istifadə olunur. Irinli yaralar və yanıqlar zamanı yaxşı yerli təsirə malikdir.
  
  Şabalıd balı tünd rənglidir, şabalıd çiçəyinin zəif ətrinə malikdir və acı təhər dadı var. Ləng kristallaşır. pH-ı 3-dür. Qrammənfi və qrammüsbət bakteriyalara qarşı antimikrob xassəsinə malikdir. Mədə-bağırsaq və böyrək xəstəlikləri zamanı istifadəsi təklif olunur.
  
  Xardal balı maye halda olduqda qızılı-sarı rəngdə olur, sonra krem çaları alır. Xırda kristallarla kristallaşır. pH-ı 3,5-dir. Xoşa gələn ətirə və şirin tama malikdir. Yaxşı qidalandırıcı və müalicəvi xassəyə malikdir və nəfəs sistemi xəstəlikləri zamanı istifadəsi təklif olunur.
  
  Xəşəmbul balı yüksək dad keyfiyyətlərinə malikdir. O, açıq-kəhraba rəngində yaşılı çalarlara malik ağ rəngə qədər rəngdə olur. Spesifik dada və bəzən də zəif acılığa və spesfik ətirə malikdir. Tərkibində 39 % fruktoza və 36 % qlükoza var.
  
  Səhra (düzənlik) balı rəngsizdən narıncı-sarıya qədər rəngə malik olur. Tez kristallaşır, xoşagələn ətirə və şirin tama malikdir.
  
  Çəmənlik balı çəmənlik çiçəklərinin nektarından arının hazırladığı baldır. O, açıq sarıdan tünd sarıya qədər rəngə, xoşagələn ətirə və şirin dada malikdir. pH-ı 3,5-dir. Yüksək qidalandırıcı və müalicəvi keyfiyyətlərə malikdir.
  
  Günəbaxan çiçəyinin balı qızılı sarı rəngə malikdir. Xırda kristallar şəklində kristallaşır, dadı şirindir, qeyri-müəyyən ətirə malikdir. pH-ı 3,5-dir. Yaxşı qidalandırıcı və müalicəvi əhəmiyyətə malikdir.
  
  Meyvə balı çiçəklənən meyvələrin çiçəklərinin nektarından arının hazırladığı baldır. O, təzə halda sarı-qırmızı çalarlara malik, şəffaf mayedir. Kristallaşmadan sonra açıq-sarı rəngə malik olur. Xoşa gələn ətirə və şirin dada malikdir. Tərkibində 45 % fruktoza və 31 % qlükoza var. Kristalları xırda dənəciklidir. pH-ı 3,5-dir.
  
  Raps balı sürətlə iri kristallar şəklində, hətta şanın yuvalarında da kristallaşır. Bu bal acı təhər dada və xardal ətrinə malikdir. Yaxşı qidalandırıcı və müalicəvi xassəyə malikdir.
  
  Tütün balı tütün çiçəklərinin nektarından arının hazırladığı bal olub, tünd qəhvəyi rəngdədir, ləng kristallaşır, acı təhər dada malikdir. Arılar üçün yaxşı qidadır. pH-ı 3-dür. Qidalılıq və müalicəvi xassələri kifayət qədər öyrənilməyib.
  
  Nanə balı nanə ətrinə və şirin dada malikdir. Açıq sarı rəngli, kiçik kristallar şəklində kristallaşır. O, çoxlu miqdarda C vitamininə malikdir. Bu bal öd qovucu, sakitləşdirici, ağrı kəsici, qaz qovucu və antiseptik xassələrə malikdir.
  
  Məlumdur ki, bəzi insanlar asan yolla pul qazanmaq üçün saxta bal hazırlayıb satırlar. Bu xoşagəlməz əməl təkcə pis vərdiş deyil, eyni zamanda insanların, o cümlədən də bu balı satanların özləri də bilmədən balalarının, qohumlarının və dostlarının da sağlamlığına mənfi təsir edir. Amma, hər halda belə hallar mövcuddursa balın təbii olub, olmadığını yoxlamaq ehtiyacı var.
  
  Balın qatılığı əsasən onda olan karbohidratların miqdarından və onun yetişməsindən asılıdır. Balın yetişməsi bir sıra biokimyəvi çevrilmələrlə müşayət olunur ki, onların da əsasını saxarozanın fermentativ hidrolizi və suyun kənarlaşdırılması təşkil edir. Həmçinin, balın yetişməsi təkcə onun qida və dad xassələrini yox, həm də müalicəvi xassəsini müəyyən edir.
  
  Müəyyən olunmuş normalara əsasən qida məqsədi üçün nəzərdə tutulmuş balın keyfiyyəti aşağıdakı tələblərə uyğun olmalıdır:
  
  - Suyun miqdarı  21 %-dən çox olmamalıdır;
  
  - Susuz maddəyə hesablanmaqla bərpa olunan saxarozaların miqdarı 79 %-dən az olmalıdır;
  
  - Susuz maddəyə hesablanmaqla saxarozanın miqdarı 7 %-dən çox olmamalıdır;
  
  - Balın susuz maddəsinin 1 qramında diastoz ədədi 5 Qote vahidindən az olmamalıdır;
  
  - 1 kq balda qalayın miqdarı 0,1 qramdan çox olmamalıdır.
  
  Təbii balda ətir təbidir, xoşagələndir, əlavə iyə malik deyil. Dadı şirin, xoşagələndir, əlavə dada malik deyil.
  
  Qıcqırma əlamətləri yolverilməzdir (balın səthində və daxilində köpüklənmə, qaz ayrılması, spesifik iyin və pis tamın olması).
  
  Bal qıcqırdıqda təkcə dad xassələrini yox, həm də qidalılıq xassələrini itirir.
  
  Oksimetil furfurol ilə reaksiyası mənfi olmalıdır.
  
  Balın kristallaşması təbii prosesdir. Bal kristallaşdıqda rəngini dəyişir.
  
  Bəzi hallarda balı saxladıqda iki təbəqə müşahidə olunur – aşağıda kristallaşmış, yuxarıda isə meyvə şirəsinə bənzər təbəqə. Bu da balın yetişməməsini və tərkibində suyun çox olmasını göstərir.
  
  Əgər bal yapışırsa, demək hələ tam yetişməyib. Belə bal uzun müddət saxlanmaq üçün yaramır.
  
  Saxta bal təbii baldan fərqli olaraq iyə malik deyil. Saxta bala müxtəlif məhsullar qatıla bilər: qamış şəkəri, kartof, qarğıdalı şirələri, un, təbaşir, ağac ovuntusu və s.
  
  Balın saxta olmasını yoxlamaq üçün aşağıdakıları etmək olar. Sınaq şüşəsinə və ya bankaya bal nümunəsi yerləşdirilir və distillə suyu əlavə edilir. Bal həll olur, ona əlavə olunmuş yad əlavələr ya dibdə qalır, ya da üzə çıxır.
  
  Bala un və nişasta əlavə olunmasında şübhələndikdə distillə suyu ilə durulaşdırılmış bala yodun spirtdə məhlulundan bir neçə damcı tökülür. Əgər un və nişasta qatılıbsa məhlul göy rəngə boyanır.
  
  Bala təbaşir qatılıb, qatılmamasını yoxlamaq üçün sınaq şüşəsinə tökülmüş balın distillə suyunda məhluluna bir neçə damcı hər hansı turşu və ya sirkə turşusu tökülür. Karbon qazı ayrılması hesabına qaynama baş verir.
  
  Içərisində tam şəkərləşməmiş nişasta (patoka) olan balın xarici görünüşü, yapışqanlığı və kristallaşmanın olmaması ilə asan təyin etmək olar.
  
  Aşağıdakı üsul ilə də bu təyini etmək olar: 2-3 hissə distillə suyunda həll edilmiş bir hissə bal üzərinə həmin həcmin dördə biri qədər 96 %-li spirt əlavə edilir və çalxalanır. Ağ süd rəngində məhlul əmələ gəlir. Saxladıqda isə şəffaf, yarım maye, yapışqanlı kütlə (dekstrin) çökür. Tam şəkərləşməmiş nişasta olmadıqda isə məhlul şəffaf qalır. Yalnız bal və spirt təbəqələrinin toqquşduqları sərhəddə çox çətin həll olan bulanıq yaranır ki, o da çalxalanma zamanı yox olur.
  
  Adi şəkər şirəsi əlavə olunması aşağıdakı kimi aşkarlanır: balın suda 5-10 %-li məhluluna gümüş-nitrat məhlulu əlavə olunur. Əgər balda şəkər şirəsi varsa, ağ gümüş xlorid çöküntüsü əmələ gəlir. Əgər bal təmizdirsə onda çöküntü əmələ gəlmir.